Terug naar overzicht
'Sun Bear & Wabun:
Het Medicijnwiel: Aarde-Astrologie'
De interesse voor Indianen, met name de Vlakte-indianen van Noord- Amerika, neemt de laatste jaren zienderogen toe. In de bossen van de VS en West-Europa is het mogelijk blanken tegen te komen op zoek naar een visioen. Zuiveringen met behulp van het branden van salie en het 'ondergaan' van de zweethut zijn regelmatig onderdeel van 'rituelen'.
Wie rondsnuffelt in de American Discount Center in Amsterdam (verkoop engelstalige boeken) ziet honderden boeken over Indianen. Vanwaar deze interesse? Ik denk dat dit onder andere voortkomt uit de houding van de Indiaan ten opzichte van plant, dier, medemens en de aarde. Zonder sentimentaliteit of een ontwrichtend schuldgevoel staat de Indiaan in een 'heilige' relatie met zijn medeschepping. Respect voor de gehele schepping wordt gecombineerd met een praktisch gebruik van diezelfde schepping. Deze instelling geeft sommigen een alternatief voor de vaak als te klef ervaren alternatieve visies op medemens en milieu.
Allen kinderen van het éne:
Wakan Tanka: het grote mysterie
Wie boeken leest als 'Hanta Yo' van Ruth Beebe Hill (over de Oglala-Sioux
in de 18e en 19e eeuw) of 'Panter in de lucht' van Robert Thom (over Tecumseh
die rond 1800 de indianen probeerde te verenigen tegen de blanken) merkt
dat het beeld dat ons door de media wordt 'voorgetoverd' niet klopt. De
Indiaan is niet de beschavingsloze wilde, nog de 'Nobele wilde', die door
Rousseau (19e eeuw) wordt beschreven. Blijkbaar hebben we meer kennis nodig
over dit onderwerp, kennis die op dit moment goed te vinden is.
Helaas wordt slechts een klein deel van de engelstalige boeken over dit onderwerp vertaald. Vaak niet de meest interessante mijns inziens. Diverse schrijvers, onder andere Pirsig( in Lila) merken op dat de Noord-Amerikaanse cultuur sterk gebaseerd is op Indiaanse ideeën ten aanzien van individu, democratie en onderlinge strijd. Kunnen we hieruit de conclusie trekken dat de blanke inwoner van de Verenigde Staten 'op zoek is naar zichzelf' met behulp van een Indiaanse spiegel? Ik weet het niet. Ook in Europa leeft deze interesse, dus dit 'zoeken' is zeker niet de enige factor in het proces van het ontdekken van 'de Indiaan'. Een 'belemmerende' factor hierbij is dat een Sioux-, een Shoshone- of een Zuni-indiaan zeer verschillende eigenschappen bezitten. 'De Indiaan' bestaat niet.
Het medicijnwiel
Volgens de indianen heeft alles een zekere kracht: 'medicijn'. Dit
kan een kracht ten goede of ten kwade zijn. Alcohol b.v. heeft een sterke
'slechte' medicijn en de buffel 'goede'. De aarde, Moeder Aarde, heeft
evenals de maan zeer sterke medicijn. Het heilige heeft vaak een ronde
vorm. Zon, maan, aarde, de kring waarin men met elkaar spreekt en het medicijnwiel.
Ons leven op aarde heeft als doel te leren. Als we onze les nu niet leren, zal dat later alsnog noodzakelijk zijn. Sommige stammen geloven in reïncarnatie. Zo wordt er van de overwinnaars van Custer (slag bij Little Big Horn) gezegd dat zij gaten in zijn oorlellen hadden geprikt, zodat 'hij de volgende keer dat hij op de Aarde zou wandelen, beter zou kunnen luisteren'. Maar dit terzijde. We zijn hier om te leren in 'evenwicht met de aarde te zijn, verbonden met alle andere wezens'. Het medicijnwiel of de Aarde-astrologie kan ons daarbij helpen.
Het medicijnwiel omvat de aarde, de mens en alle wezens. Het jaar is onderverdeeld in 12 manen, die elk een bijbehorend dier hebben, een totem. De maan waarin je geboren bent, b.v. de maan van de uitbottendebomen, bepaalt waar je start op het medicijnwiel. Net als de westerse astrologie bepaalt de tijd waarop je geboren bent jouw startpunt. Daarna volgen nieuwe fases, met nieuwe mogelijkheden en nieuwe uitdagingen. In tegenstelling tot de planeten-astrologie is er geen uit te rekenen volgende fase in de aarde-astrologie. Ook intuïtie en gevoel spelen een grote rol in de reis rond het medicijnwiel. Er is niet een enkele goede manier. Men moet zelf meewerken.
Leren hoe men de volgende stap rond het wiel zet
Het wiel is onderverdeeld in vier richtingen of windstreken, die
elk hun eigen kracht en invloed hebben. Zo hoort wijsheid bij het noorden
en introspectie bij het westen. Een te eenzijdige ontwikkeling werkt
verstarrend. Wijsheid zonder introspectie is te afstandelijk en niet in
harmonie. De mens is uitgeleerd als de hoofdlessen van alle vier de windstreken
en elementen in het bewustzijn zijn verwerkt.
Dit boek geeft informatie over die lessen, de achtergrond van het medicijnwiel en hulpmiddelen zoals mineralen en totems. Totems zijn die dieren, die door hun eigenschappen kunnen helpen een bepaalde les te leren. Zo kan de mens van de buffel de les leren dat er 'overvloed' kan zijn. In deze context is het al een stuk duidelijker waarom het verlies van de buffel voor de Indiaan een verlies van een deel van zichzelf betekende. Achtereenvolgens behandelen Sun Bear en zijn helpster Wabun in dit uit 1980 stammende boek (is dit een heruitgave?):
Veel van deze onderwerpen worden toegelicht met een verhaal. Het vertellen en horen van verhalen is 'good medicine'. Deze manier van illustreren werkt verhelderend en verhalen uit de Indiaanse traditie zijn op een eenvoudige wijze diepgaand.
Tijdens het lezen van het boek viel het me al op dat een aantal lessen en hulpmiddelen hetzelfde zijn als in de planeten-astrologie en dat er belangrijke verschillen zijn. Sun Bear, die onder andere medicijnman is (man met kracht, meer dan een 'genezer' alleen) verklaart de overeenkomsten tussen aarde- en westerse astrologie als het gevolg van 'de waarheid', die zich op verschillende plaatsen verschillend openbaart. De uiteindelijke waarheid is voor de mens niet kenbaar: het grote Mysterie. Het boek geeft op een speelse manier informatie over het Indiaanse denken en is daardoor zeker boeiend voor diegenen die al geïnteresseerd zijn in de Noord-Amerikaanse Indianen.
JAN SPRONG