De discussies die nu losbarsten over de jeugd die in opstand komt tegen de kortingen op hun inkomen, maken het weer extra duidelijk: We worden steeds materialistischer ingesteld.
Een krant kopte: "Elke samenleving krijgt de jeugd die ze verdient."
Oudere generaties hebben de jeugd van nu opgevoed in welvaart en zelfstandigheid. En om het goed te hebben in het leven, moet je je kunnen ontplooien en voor die ontplooiing heb je naast scholing ook zelfstandigheid en dus geld nodig.
Die klok mogen en kunnen we niet zomaar terugdraaien, betoogde de auteur van het artikel. Maar ook hij kon niet om de conclusie heen dat we met z'n allen voor het studentenprotest van nu, dat gestoeld is op het eigenbelang, minder sympathie opbrengen dan voor het sociaal bewogen studentenverzet van de zestiger jaren.

Was het in de zestiger jaren nog bon ton om arm te zijn, uit protest rafelige broeken te dragen en in navolging van boeddhistische goeroes genoeg te hebben aan weinig, in deze tijd lijken gerafelde broeken eerder het symbool van het breed genoeg hebben om je arm voor te doen of nog simpeler, laten zien dat je modebewust bent, dan een protest tegen het materialisme.
Het is bijna niet meer voor te stellen, maar in bepaalde, 'alternatieve' kringen groeide ooit het hebben van een uitkering ongeveer uit tot status symbool. De samenleving was zo rijk, het najagen van carrière en hoge inkomens voor veel mensen zo evident de basis van allerlei ellende, dat genoeg hebben aan weinig gezien werd als voorbeeld gedrag. Een uitkering stelde mensen in staat om iets voor anderen te betekenen. Immers, je kon je zelf ontplooien op terreinen waar geen tijd voor was als je werkte.
Heel vaak betekende dat tijd hebben voor alternatief tuinieren, scholing in allerlei vormen van zelf heling waarna je een bescheiden boterham kon gaan verdienen door weer anderen met helen te helpen.
Maar diezelfde mensen die toen nog droomden van een basisuitkering voor iedereen doen nu mee aan 'geldcursussen'. De cursussen die je moeten leren dat geld niet vies is en juist heel gelukkig kan maken, rijzen de pan uit. Een beetje zichzelf respecterend New Age Centrum ontkomt er niet meer aan zo'n cursus te geven. Ook het aantal boeken over dit onderwerp groeit gestaag. De adviezen variëren van vertrouwen hebben in God tot positieve affirmatie dat je al het geld zult krijgen dat je nodig hebt.

Ook het aantal geldspelen neemt toe. Na het pilotenspel maakt de laatste maanden het zgn. piramidespel een flinke opmars. Je kunt mee gaan doen door 600 gulden of twee girobetaalkaarten te geven. Kom je aan de top van de piramide, dan ben je de gelukkige eigenaar van 5000 gulden, minus je inleg overigens.
De starters van zo'n spel zitten altijd gebakken. Maar ik kan niet nalaten te denken aan de stakkers die nooit aan de top komen. En die zijn er. Altijd. Want altijd houden die spelen ergens op. Ik kan het alleen al bij die gedachte niet over mijn hart verkrijgen om aan zo'n spel mee te doen.
Maar wat zie ik bij dit soort spelen: het zijn altijd mijn armere vrienden en kennissen die eraan meedoen. Mensen met een uitkering.
En.. en dat is het meest opvallend.. mensen die zichzelf rekenen tot de zogenaamd 'alternatieve' kringen. Het zijn de natuurgenezers, antroposofen, auralezers, astrologen kortom, de mensen die zich in het dagelijks leven ook met 'andere vormen van werkelijkheid' bezig houden. En vaak dus ook ter bevordering van andermans zieleheil.
Dezelfde lieve, schattige, aardige, onzelfzuchtige mensen die zich meestal wel tien keer bedenken voor ze iets directiefs zeggen, zeuren m'n kop gek om toch maar in een vliegtuig, piramide of wat dan ook te stappen met medeneming van mijn schaarse centen. Omdat ze me graag een boel geld gunnen.
Dezelfde mensen die nog niet eens zo lang geleden op relaxte avondjes filosofeerden over geld en materialisme als de wortel van alle kwaad.

Een paar maanden geleden begon ik me af te vragen of ik niet ook eens zo'n geld cursus moest gaan volgen. En bijna liet ik me na de zoveelste poging door de zoveelste kennis een piramide in kletsen. Tot een jongen die dat al eerder tevergeefs had geprobeerd en nog steeds trots zijn ooit door Bagwan gegeven Sanskrietnaam vermeldt en voor allerlei alternatieve blaadjes over bewustzijnsgroei schrijft, me opbelde met alweer iets nieuws:
"Wat ik nu heb gevonden! Dit is goud! En iedereen zegt het tegen me: Dit is goud jongen!"
Of ik lid wilde worden van een organisatie waar ik heel goedkoop spullen kon kopen. Beter nog: als ik zelf ging verkopen, zou ik heel snel rijk zijn. Want de mensen die er nu mee begonnen, zaten bovenin de verkooppiramide en...
Ik heb nog even overwogen of ik het grootste deel van de dag op een kussen ga zitten mediteren zodat ik allerlei mensen van verlichte adviezen kan dienen. Maar ik heb begrepen dat de adviezen van goeroe's tegenwoordig alleen serieus genomen worden als je er geld voor vraagt...

MARJA OOSTERMAN