Terug naar overzicht
Erotiek wordt in onze cultuur, als gevolg van de heersende visie
op mens en lichaam, vaak gelijkgesteld met seksualiteit. Volgens Camphausen
is dit een verarming van het begrip erotiek. Bijna in elk tijdperk in elke
samenleving heeft erotiek ook religieuze en spirituele aspecten. Mythes
en riten hebben ook vaak een metaforisch of symbolische erotische lading.
Leken de zestiger jaren de 'judeo-christelijke' taboes te doorbreken, volgens
de schrijver heeft de seksuele revolutie geleid tot '...het simpelweg tot
stand brengen van een meer materialistische,'no-nonsense' aanpak van erotische
zaken en bevorderde een steeds verdere ontwaarding en uiteindelijke vercommercialisering
van de seksuele impuls'(blz.17).
Mijns inziens is dit te eenzijdig; na de zestiger jaren is de mogelijkheid
in aanraking te komen, met 'alternatieve' vormen van erotiek en sexualiteit
veel groter geworden. Echter deze ontwikkeling kan zeker nog gestimuleerd
worden, juist omdat andere opvattingen over erotiek hun effect hebben op
zaken als: - gelijkwaardigheid man en vrouw - accepteren minder bekende
vormen van (samen)leven - opheffen rigide scheiding lichaam en geest, die
met name in het calvinisme gepropageerd wordt Deze encyclopedie heeft dan
ook als een doel (naast veel 'basis- informatie') leringen, ideeen en inzichten
ten aanzien van een meer inclusieve visie op erotiek in een boek te verzamelen.
Bij veel culturen en groepen worden sexualiteit en spiritualiteit niet
losgekoppeld en wordt aan het overlappende gebied een bewustzijnsveranderende
dimensie toegekend. Denk in dit verband aan het tantrisme, sommige vormen
van taoisme en tempelprostitutie. Het gevolg van deze doelstelling is dat
er voor ons een encyclopedie ligt waarin in de bibliografie schrijvers
zijn opgenomen als John Blofeld (Taoisme), Joseph Campbell (Mythologie),
Gary Zukav (Fysica), Shere Hite (Westerse sexualiteit), Aleister Crowley
(Westerse 'magie') en Chogyam Trungpa (Tibet).
Door deze veelvoud aan bronnen is een interessant weefsel van stijlen,
invalshoeken en weetjes ontstaan (wisten we bijvoorbeeld dat in de verenigde
staten 79,1 procent van de vrouwen en 62,8 procent van de mannen in staat
zijn androsteron te ruiken, terwijl deze percentages in Europa 84,2 en
75,9 zijn?). Om een zeer beknopte indruk te geven van de encyclopedie geef
ik hier een aantal (min of meer bekende) trefwoorden:
Sommige van deze trefwoorden geven andere invalshoeken dan we gewend zijn. Bijvoorbeeld maagd ook als een onafhankelijke vrouw en harem als 'vrouwentempel of heiligdom'. Andere trefwoorden geven een ander beeld van de mannelijke en de vrouwelijke seksualiteit. De man, die een clitoris (b)lijkt te bezitten (volgens Josephine Lowndes-Sevely) en de vrouw die een ejaculatie kan hebben. Weer andere geven spirituele aspecten van de erotiek aan zoals Taoisme, mis van de Heilige Geest en Gnostiek. De encyclopedie geeft veel informatie over deze en aanverwante aspecten van de menselijke erotiek. Het doorbladeren op zich is erg leuk en kan zeer leerzaam zijn. Een gerichtere aanpak is door de schrijver vergemakkelijkt door middel van:
Mijns inziens voorziet dit boek van Camphausen, die eerder onder andere De Goddelijke Bibliotheek publiceerde, in een behoefte, zowel voor degene die 'slechts' bladert als de 'gerichte zoeker'.
JAN SPRONG