Peter Lemusier: 'Messiaanse profetieën:
Grote zieners en de Dode-Zeerollen'
Een van de intrigerendste verhalen rond het fenomeen profetie van
de laatste jaren betreft de kernramp van Tsjernobyl. In het laatste, bij
uitstek profetische, bijbelboek van het Nieuwe Testament, de Openbaring
van Johannes (bij velen ook bekend als de Apocalypse) wordt o.a. een beschrijving
gegeven van de ondergang van de wereld. In het achtste hoofdstuk (geciteerd
uit de vertaling 1951 van het Nederlands Bijbel Genootschap) wordt verteld
over een grote, brandende ster die uit de hemel valt en terechtkomt 'op
het derde deel der rivieren en op de bronnen der wateren'. In het elfde
vers lezen we vervolgens: 'En de naam der ster wordt genoemd Alsem. En
het derde deel der wateren werd alsem en vele van de mensen stierven van
het water, omdat het bitter geworden was'. Alsem is een bitter kruid, behorend
(dit voor de kenners) tot de 'Artemisiae', een plantengeslacht uit de familie
Compositae (waartoe bv. ook de zonnebloem, de aster, de paardebloem en
verschillende distelsoorten gerekend worden). Sinds de ontwikkeling en
het gebruik van kernwapens hebben bijbeluitleggers deze ster Alsem herhaaldelijk
uitgelegd als symbolisch voor een kernbom, die eenderde van de wereld zou
besmetten.
Tsjernobyl heeft zijn naam te danken aan een gewas dat in deze omgeving
in grote getale in het wild groeit: alsem. Tjernobyl is de Russische naam
voor dit kruid. De relatie met de kernramp en de uitleg van de bijbelse
profetie ligt voor de hand. Blijft natuurlijk de vraag hoe dit gedeelte
van de Openbaring werd uitgelegd vóór het nucleaire tijdperk
en hoe er tegenaan zal worden gekeken als en wanneer de ontwapening verder
gaat. Met deze laatste opmerking wordt meteen geïllustreerd hoe
riskant de uitleg van profetieën is, een van de onderwerpen die Peter
Lemesurier in 'Messiaanse profetieën' centraal stelt.
Over het verschijnsel profetie bestaat veel literatuur en de belangstelling
neemt toe. Niet verwonderlijk, gezien het feit dat we ons aan het einde
van een millennium bevinden, voor velen blijkbaar een (al dan niet religieuze)
magische periode rond het jaar 2000.
Uitleggers van profetieën, zowel van bijbelse als niet-bijbelse zieners
(Nostradamus, Edgar Cayce, Jeanne Dixon, Mario de Sabato), voorzien belangrijke
veranderingen op alle terreinen van het leven, uitgerekend in deze tijd.
Die veranderingen hebben o.a. te maken met het Aquarius-tijdperk, dat volgens
sommigen al begonnen zou zijn, volgens anderen ergens aan het begin van
de volgende eeuw zal aanbreken.
Centraal in 'Messiaanse profetieën' staat de vraag hoe de profetie
werkt. Daartoe heeft Lemesurier de 'wetten van de profetie' ontwikkeld.
Het betreft enerzijds eisen waaraan een profetie moet voldoen om een profetie
te mogen heten en anderzijds de voorwaarden die noodzakelijk zijn om een
voorspelling in vervulling te laten gaan. De auteur illustreert zijn 'wetten
van de profetie' in wat de kern van het boek vormt en niet minder beoogt
dan een nieuwe visie op het leven en werk van Jezus.
In Lemesuriers optiek was Jezus een Leraar van de Essenen, een strenge
Joodse sekte, die zich voornamelijk bezighield met een bestudering van
de schriften en probeerde naar de regels van de voorschriften te leven.
Vanaf het eind van de jaren veertig van deze eeuw is men meer te weten
gekomen over deze groep, door de ontdekking van de zogenaamde Dode-Zeerollen,
ook wel genoemd naar de vindplaats Qumram. Tot op heden is slechts een
gedeelte van de inhoud van de rollen gepubliceerd en boze tongen beweren
dat verdere openbaarmaking deels zou worden tegengehouden, omdat dit wel
eens een geheel ander en nieuw licht zou kunnen werpen op de christelijke
waarheden, zoals deze tot op heden zijn gedestilleerd uit de tot voor kort
bekende en algemeen aanvaarde bijbelteksten.
De auteur veronderstelt dat de Essenen door hun bestudering van de schriften
tot de conclusie kwamen dat ze leefden in een tijd waarnaar de bijbelse
profetieën uitvoerig verwezen en dat ze hoogst dringend de vervulling
ervan een stevige hand moesten helpen, om het eenvoudig uit te drukken.
In een uiterst meeslepend verhaal ontvouwt Lemesurier hoe de Essenen de
komst van de al eeuwen geleden aangekondigde Messias (de verlosser van
het Joodse volk) voorbereidden en realiseerden. Bij elke volgende stap
die ze namen raadpleegden ze de schriften en zochten ze naar een interpretatie
die het hen mogelijk moest maken om de voorspelling te kunnen vervullen.
Een complot? Een bedrieglijke samenzwering?
De schrijver zelf maakt een vergelijking met de theaterwereld, met Jezus
(die blijkbaar heel goed wist wat er gebeurde en allerminst een machteloze
speelbal was van de sekte, hij geloofde in zijn rol) als acteur, directeur
en producent van een Esseens messiaans drama.
Dat de profetie uiteindelijk niet volledig in vervulling ging, schrijft
de auteur toe aan een factor waarmee de Essenen geen rekening hadden gehouden:
de dood van Jezus (die in het boek overigens niet aan het kruis, maar enige
tijd later plaats vindt). Overbodig om hier aan toe te voegen dat Jezus'
biografie, zoals de evangelisten die vertellen, door Lemesurier wordt beschouwd
als een verhaal achteraf, waarin veel verhalen zijn afgestemd op de eisen
van de christelijke leer.
Na deze 'herziene biografie' wijdt het boek nog enkele hoofdstukken aan
onvervulde bijbelse profetieën en aan de voorzeggingen van enkele
moderne zieners. Lemesurier onderneemt daarin een poging om de verschillende
voorspellingen onder te brengen onder de noemer van een doorlopend en continu
verhaal. Maar het interpreteren van profetieën is, zoals de schrijver
zelf herhaaldelijk benadrukt, een hachelijke onderneming, evengoed als
het profeteren zelf. Niet alles blijkt uit te komen zoals is voorzegd en
sommige zaken lijken helemaal niet uit te komen.
Begin vorig jaar verscheen een nieuw boek met interpretaties van de profetieën
van Nostradamus voor de periode 1992 -2002. Inmiddels is een deel van de
voorspellingen al weer achterhaald. Bush werd geen president (zoals werd
beweerd), het koningschap van prins Charles lijkt na de affaires rond lady
Di verder dan ooit verwijderd en de aardbevingen en vloedgolven die halverwege
dit jaar grote delen van de Amerikaanse westkust zouden laten verdwijnen,
hebben tot vandaag niet plaats gevonden. En achter in deze nieuwe editie
van 'Messiaanse profetieën' is een Nawoord opgenomen dat ingaat op
enkele niet uitgekomen voorzeggingen, waarover bij de oorspronkelijke verschijning
van het boek in 1981 werd geschreven. Lemesurier noemt dat overigens geheel
in overeenstemming met de Eerste, Tweede en Zesde Wet van de Profetie:
die van de Verrassende Vervulling (de meest waarschijnlijke uitkomst is
die welke niemand heeft voorzien); Vooropgezette mening en profetie kunnen
niet samengaan; Profetie en interpretatie zijn onverenigbare activiteiten.
Uiteraard is dit falen geenszins toe te schrijven aan dit uiterst onderhoudende
en fascinerende boek.
HARRY FLEURKE