Phil Bosmans: 'Leven is de moeite waard'
Sinds een van haar landgenoten toen nog koningin Juliana ter gelegenheid
van het een of andere jubileum het boekje 'Menslief ik hou van je' ten
geschenke deed, was de naam van de auteur Phil Bosmans in één
klap gevestigd en zijn er maar weinig mensen die niet weten dat zijn naam
garant staat voor in het algemeen mooi uitgevoerde boeken met kleine overwegingen,
bemoedigende spreuken en troostrijke gedachten.
Hoewel uit verschillende uitgaven van zijn hand naar voren komt dat Bosmans
een nauwe, directe binding heeft met de Bond zonder Naam, zal deze organisatie
zelfs de regelmatige lezers van zijn werk waarschijnlijk veel minder of
helemaal niets zeggen.
De Bond zonder Naam werd in 1938 opgericht door de priester-redenaar en
sociaal voorman pater Henri de Greeve die in de jaren voor de oorlog en
in de periode daarna tot 1950 grote populariteit genoot als radiospreker
voor de KRO. Bij de oprichting lanceerde De Greeve de leuze: 'Verbeter
de wereld, begin bij jezelf'.
De Bond beoogt een beweging te zijn die de naastenliefde in woord en daad
gestalte wil geven. Beide elementen: aandacht voor de medemens en het meer
doen aan en minder praten over de wereld zijn dan ook de zeer herkenbare
en steeds terugkerende thema's in de teksten van Phil Bosmans. De lezer
hoeft geen ingewikkelde, filosofisch diepgravende beschouwingen te verwachten.
De auteur staat voor een heldere en eenvoudige verwoording van zijn boodschap,
voor wat hij te vertellen heeft.
Zonder te verhullen dat er veel mis is in de wereld en dat het leven de
nodige verdrietige of kwaadmakende problemen met zich meebrengt, getuigt
Bosmans' kijk op het omgaan met alle sores van een bijkans onverwoestbaar
optimisme. Er blijft nog genoeg over om blij mee en dankbaar voor te zijn,
de kans op geluk en vrede is nog niet definitief verkeken en waarom zou
je je leven vergallen door je uitsluitend te richten op de donkere kanten
van het menselijke bestaan. Integendeel, juist door de nadruk te leggen
op het positieve, werk je er aan mee om de zwartgalligheid de wereld uit
te helpen.
Gelukkig is Bosmans realistisch genoeg om te beseffen dat de wereld er
heus niet zoveel beter op wordt met een stelletje bevlogen wereldverbeteraars,
maar dat de veranderingen het beste tot stand komen in het klein: in jezelf,
in je directe omgeving, in de omgang met de mensen om je heen, die je op
je pad tegenkomt.
Getuige de regelmatige herdrukken van deze spreukenboeken zijn ze razend
populair bij een groot publiek, dat er blijkbaar troost en bemoediging
in vindt. En ook de liefhebber van zwaardere kost zal hier en daar zeker
aan zijn trekken komen met enkele rake en treffende uitspraken.
Een kritische kanttekening is op z'n plaats. Phil Bosmans kan het niet
laten om hier en daar zekere moralistische uitspraken te doen, uitspraken
die iets zeggen over de moraal die hij persoonlijk (en de Bond zonder Naam?)
voorstaat. Zo zijn de korte overwegingen die in 'Leven is de moeite waard'
zijn opgenomen over bijv. seksualiteit en abortus op z'n minst eenzijdig
te noemen, waaruit blijkt dat de korte en bondige teksten zich niet of
nauwelijks lenen voor onderwerpen, waarbij enige nuancering op z'n plaats
is.
Het is natuurlijk verleidelijk om uit het boek te citeren, maar de echte
Phil Bosmans-liefhebbers weten wat hen te wachten staat. En voor wie nog
nooit een boek van hem in handen had - wat onvoorstelbaar lijkt - kan het
geen kwaad eens kennis te maken met de wijsheden van deze 'onverbeterlijke
optimist'.
Nou, vooruit, eentje dan:
'Rij niet sneller dan je engelbewaarder. Hij neemt het stuur niet van je
over als je rijdt als een duivel'.
En dat prachtige Vlaamse woord voor kwaadsprekers 'kwatongen' is ook nooit
weg.
HARRY FLEURKE