Terug naar overzicht
Edwin Bakker: 'Rick's report.
Kroniek van een aangekondigd afscheid'
Edwin Bakker, freelance journalist voor o.a. de GAY Krant en de Veronica-gids
stierf aan aids, 31 jaar oud. Bakker werkte mee aan radio- en tv-programma's
over aids, waarin hij openhartig vertelde over zijn ziekte en de gevolgen
ervan voor zijn leven van alledag.
Echt landelijke bekendheid kreeg hij waarschijnlijk pas postuum door de
opmerkelijke rouwadvertentie die hij zelf had opgesteld: voorzien van een
foto (het was de eerste keer dat iets dergelijks in Nederland gebeurde)
en met de tekst: 'Aids bestaat. Ik ben daar het dode bewijs van'.
Niet minder opmerkelijk in dat verband is dat deze uitnodiging voor zijn
begrafenis door alle landelijke dagbladen werd geaccepteerd en door RTL
groot in beeld gebracht, maar dat uitgerekend de Volkskrant opname weigerde.
Van juni 1990 tot juni 1993 brengt Bakker in de GAY Krant frequent verslag
uit van zijn dagelijks wel en wee, onder de titel 'Rick's report', achter
wie aanvankelijk niemand Bakker vermoedde.
Die pseudoniem was een weloverwogen keuze, omdat Edwin Bakker zich graag
zo lang en zoveel mogelijk vrij wilde kunnen bewegen.
Rick was de Amerikaanse jongen door wie de auteur waarschijnlijk besmet
werd en die enkele jaren eerder aan de ziekte was overleden.
De stukken van 'Rick's report' zijn nu bijeengebracht in een boek met dezelfde
titel en de ondertitel 'Kroniek van een aangekondigd afscheid' (ongetwijfeld
met dank aan Gabriel Garcia Marquez, die de prachtige kleine roman 'Kroniek
van een aangekondigde dood' schreef, maar dat vermeldt 'Rick's report'
niet).
Wie, zoals ik, Bakkers tweewekelijkse rubriek in de GAY Krant volgde, verwacht
weinig nieuws en feitelijk is dat ook het geval. Toch is er een aanzienlijk
verschil. In de GAY Krant was 'Rick's report' een van de rubrieken en nieuwsberichten
tussen vele andere, die er ook om schreeuwden gelezen te worden.
Wie de kroniek in z'n geheel achter elkaar leest, is in staat een completer,
althans een vollediger beeld te vormen van het ongelooflijke en moedige
gevecht dat Edwin Bakker heeft gevoerd met of liever tegen zijn ziekte.
Dat effect kon en kan een rubriek nou eenmaal niet bereiken.
Wat van elke bladzijde afspat, is de hoop: elk nieuw middel is een nieuwe
mogelijkheid, een kans; als de vaak uitblijvende eetlust terugkomt is dat
een signaal van verbetering; elke kilo gewichtstoename een reden voor optimisme
en zin in seks het bemoedigendste teken over het lijfelijk welbevinden.
Het is diezelfde hoop, die enorme levensdrang die maakt dat Bakker alles
in het werk stelt zo lang het kan zijn zelfstandigheid te bewaren en zijn
normale werk op te pakken zodra hij zich daartoe in staat voelt.
Tijdelijke verlammingsverschijnselen omdat de ziekte inmiddels ook zijn
brein heeft aangetast, kortere en langere ziekenhuisopnames, steeds krabbelt
hij met een enorme vitaliteit overeind en pakt hij de draad van zijn leven
weer op. Hij reist (o.a. naar Mexico en Amerika) en stort zich in het Amsterdamse
gay-uitgaansleven.
Deze opsomming zou wellicht met enig gepsychologiseer kunnen worden geïnterpreteerd
als een vlucht voor de werkelijkheid, ware het niet dat Bakker zich wel
terdege bezighoudt met de mogelijkheid van een spoedige dood, althans een
dood op jonge leeftijd.
Hij worstelt met de vraag of hij zich zal laten cremeren of begraven en
kiest uiteindelijk op emotionele gronden voor het laatste.
'Rick's report' is in de eerste plaats, zoals Jos Brink in het voorwoord
- met een verwijzing naar het ballet van Rudi van Dantzig - schrijft, een
'monument voor een gestorven jongen'. Maar het is veel meer. Het boek verschaft
degenen die beroepsmatig bij aids zijn betrokken een belangrijke en soms
onthullende blik in hun eigen functioneren, waar de hulpverleners hopelijk
hun voordeel mee doen. Het is een bemoedigend document voor andere slachtoffers
van de ziekte. Het is een eerbetoon aan degenen die Bakker tijdens zijn
ziekteperiode door dik en dun steunden met hun niet aflatende vriendschap.
Niet in de laatste plaats is het voor iedereen een schokkend getuigenis,
dat beter dan welke voorlichtingsspot ook duidelijk maakt dat en waarom
het van groot belang is en blijft om de ziekte aids niet te marginaliseren,
zodra het virus uit de schijnwerpers van het nieuws en/of een actieweek
is verdwenen.
Aids bestaat, is dodelijk en blijft actueel tot er een effectief geneesmiddel
is gevonden. In die zin is Bakkers verslag een harde maar realistische
waarschuwing.
HARRY FLEURKE
Op verzoek van Edwin Bakker gaat de royalty-opbrengst van het boek naar de GAY Krant die dit bedrag zal besteden aan aids-voorlichting voor jongeren.