Plaatsen voor bezinning en rust


Jos Palm: 'Kloosters in Nederland'

Over het klooster bestonden en bestaan nogal wat misverstanden. Voor de niet door enige kennis gehinderde buitenstaander is de kloostergemeenschap waarschijnlijk een besloten groep mannen of vrouwen, die buiten de realiteit staat en zich hoofdzakelijk dan wel uitsluitend bezighoudt met gebed en meditatie.
De derde, herziene en bijgewerkte druk van 'Kloosters in Nederland' toont aan dat dit beeld een grondige herziening vereist. Weliswaar is gebed, bezinning en meditatie de voornaamste taak van de beschouwende of contemplatieve ordes, maar de grote aandacht die men heeft voor de 'binnenwereld', betekent geenszins dat men een ingekeerd leven leidt, zonder enig contact met de werkelijkheid buiten.

Naast de beschouwende ordes kent men de actieve ordes met, zoals Jos Palm dat in een zeer informatief hoofdstuk 'Over geschiedenis en gastvrijheid' van het kloosterleven noemt, een sociaal-actieve leefwijze.
In beide 'modellen voor het kloosterleven' heeft van oudsher het verlenen van gastvrijheid (door Benedictus al in zijn Regel beschreven) hoog in het vaandel gestaan. En ook vandaag wordt die gastvrijheid gepraktiseerd, zij het 'aangepast aan de gebruiken en de normen van de tijd'.

In 1989 maakte de samensteller en schrijver van 'Kloosters in Nederland' Jos Palm een rondreis langs abdijen, kloosters en religieuze gemeenschappen in Nederland.
De auteur beschrijft in het boek 85 kloosters (om deze noemer even te handhaven) met bijzondere aandacht voor de gastvrijheid die ze bieden. Aan die informatie bestaat blijkbaar grote behoefte, getuige deze nieuwe druk.

In vier hoofdstukken, corresponderend met de vier regio's waarin Palm de kloosters verdeelde (Noord- en Oost-Nederland, West- en Midden-Nederland, Zuid-Nederland 1 en Zuid-Nederland 2), wordt de lezer geïnformeerd over de geschiedenis van het desbetreffende klooster, over specifieke karakteristieken van de betreffende orde, over de dagindeling en activiteiten en over de wijze waarop de kloosters hun gastvrijheid praktiseren.

Verreweg de meeste kloosters hebben de beschikking over een of meerdere gastenkamers, zowel voor een, twee als meer personen waar mensen die tot rust willen komen, die behoefte hebben aan een korte periode van bezinning of er gewoon even uit willen breken gebruik van kunnen maken. Ook biedt een aantal kloosters groepen de mogelijkheid om er enige tijd te verblijven, soms met een door het klooster verzorgd programma, soms met een door de groep zelf samen te stellen programma.
Afhankelijk van de beschikbare ruimte en van het karakteristiek van de orde zijn er meer dan wel beperktere mogelijkheden.
Sommige kloosters (Karmelitessen) beperken hun gastvrijheid tot vrouwen die interesse hebben voor het leven in het klooster, andere laten alleen vrouwen toe en weer andere zowel mannen als vrouwen.
Sommige gemeenschappen vragen van de gasten om (tenminste gedeeltelijk) deel te nemen aan de dagorde en een praktisch steentje bij te dragen (bijvoorbeeld in het huishouden of de tuin), andere laten de gasten zo vrij mogelijk.
Ook wat de maaltijden betreft zijn er verschillen: in het ene klooster eet men met de kloosterlingen, in het andere is een apart eetverblijf voor de gasten.
Voor het verblijf betalen de gasten tussen de 25 en 30 gulden per etmaal, een enkele keer minder wanneer men bereid is een steentje bij te dragen aan het praktische werk.

'Kloosters in Nederland' is niet alleen een handig naslagwerk, maar levert een uiterst informatieve bijdrage aan iedereen die een wat andere en wellicht nieuwe kijk op het kloosterleven in ons land wil krijgen. En een gast hoeft niet persé katholiek te zijn om te worden toegelaten, al spreekt respect voor de gastheren of -vrouwen voor zich.

HARRY FLEURKE


©St. NoPapers

Terug naar overzicht