Terug
naar overzicht
Zomer '85 zag ik een 8-regelig berichtje in de krant over aantasting
van de ozonlaag. Ik knipte het uit en mijn knipsel werd per ongeluk gevonden
door mijn dochtertje dat in snikken uitbarstte omdat ze van dat bericht
begreep dat de wereld ten einde zou lopen.
Ik troostte haar, zei natuurlijk dat het wel meeviel, maar wist in mijn
hart dat ze niet ver van de waarheid zat.
Twee weken keek ik de kranten tevergeefs na op meer berichten. Met vier
vrienden die ook zulke berichten graag uit de ogen van hun kinderen zouden
houden, maar genoeg realiteitszin hadden om zich af te vragen of het niet
tijd werd om juist het omgekeerde te doen, ben ik toen om de tafel gaan
zitten. Na een paar weken kwamen we toch tot de conclusie dat het wat onethisch,
maar vooral onpraktisch was om het vergroten van ons milieubewustzijn te
spelen via kinderen. Vier maanden lang hebben we vervolgens met talloze
vertegenwoordigers van milieubewegingen, politiek en wetenschap gesprekken
gevoerd. Met telkens de centrale vraag: wat 'doen' jullie aan de problemen
met de ozonlaag?
De enige milieubeweging die er al wel aandacht aan besteedde, was Natuur
en Milieu. Zij hadden e.e.a. al flink zitten doorcijferen. "Binnen
dertig jaar is-ie weg, die laag," wisten ze daar zeker.
Na vijf maanden ontdekten we dat de centrale vragen van ons groepje van
vijf; hoe krijgen we aandacht voor dit probleem, wat voor acties kunnen
we voeren, beantwoord waren. Het vragen stellen zelf, het voeren van die
talloze gesprekken, had ervoor gezorgd dat anderen het voeren van die gesprekken
overnamen. Eén gesprek is me het meeste bij gebleven. Dat was met
een ingenieur van het R.I.V.M. die, blij over onze serieuze aandacht voor
zijn onderzoeksresultaten, o.a. die van de luchtmetingen, al zijn treurigheid
met me deelde. Zijn cijfers, ja die waren duidelijk. "Maar ja, dan
gaan ze naar Den Haag en in Den Haag..."
In de bijna 7 jaar die sindsdien verlopen zijn, is die treurigheid alleen
maar toegenomen. Mijlpalen als een uitzending van het NOS-journaal waarin
de nieuwslezer meldde dat er nu voor het eerst 'mondiaal nieuws' was,-
'Nieuws over de wereld, onze wereld, onze ozonlaag is aan het verdwijnen'-
deden niets af aan die treurigheid. Immers, Nederland is de grootste producent
van CFK's ter wereld. Ik ken de huidige cijfers niet, maar voor we wisten
van gaten in de ozonlaag, waren we zelfs goed voor 90% van de produktie
van deze grootste aantaster van de ozon. En juist in Nederland gaan de
cijfers nog steeds naar Den Haag...
Wat er op wereldniveau ook door wetenschappers gezegd wordt, ze worden
weer naar huis, of beter, naar de gaten boven Antarctica, de Evenaar en
nu dus ook naar de Noordpool gestuurd om hun huiswerk over te doen. Of
ze zo vriendelijk willen zijn de politiek andere cijfers aan te dragen.
Want of het nu om de ozonlaag gaat of het broeikaseffect of onze luchtwegen,
de economie moet blijven groeien. Je kan bedrijven toch niet vragen hun
deuren te sluiten omdat ze de aarde vernietigende troep produceren...
In '85 konden we nog zeggen: als we nu meteen maatregelen nemen, zou het
nog kunnen dat we net op tijd het tij keren...
Gisteren zag ik op pagina 3 van dezelfde krant een artikel van bijna 1/5
pagina over een wetenschapper die vertelt dat-ie in april iets gaat vertellen,
wat ie eigenlijk niet durft te vertellen. Want wetenschappers doen aan
check en dubbelcheck en bij zo iets ernstigs ook nog aan dubbeldubbelcheck
en ... Geen dertig jaar, maar minder. CFK's doen er 120 jaar over om als
andere stofjes op de aarde terug te dalen. Zelfs nu geen druppel meer produceren
zal de ozonlaag niet meer beletten te verdwijnen. Een werkelijkheid die
te groot is om met ons gewone bewustzijn te bevatten. Een werkelijkheid,
te groots om onder ogen te zien. Ik zie ons, in het rijke westen al koepeltjes
bouwen waar de minder rijke landen om willen vechten. Een negatief scenario.
Ik kan me ook andere scenario's voorstellen, maar niet met m'n doordeweekse
bewustzijn. Met mijn doordeweekse bewustzijn lees ik het kleine kolommetje
naast het artikel over die wetenschapper. 'Homeopathische geneesmiddelen
nog niet uit het ziekenfonds'. Maar dat is tijdelijk, meldt het bericht.
Zeker is dat in de toekomst mensen deze medicijnen zelf moeten betalen.
De door de chemische industrie geproduceerde 'medicijnen' blijven uiteraard
wel ziekenfonds gedekt.
MARJA OOSTERMAN